Slecht slapen is iets waar veel mensen last van hebben en het kan grote invloed hebben op hoe je je voelt overdag. Je ligt soms uren wakker, wordt vaak wakker in de nacht of wordt moe en niet uitgerust wakker. Het maakt weinig uit of je jong bent of ouder, weinig slapen gebeurt bij alle leeftijden en kan allerlei oorzaken hebben. Gelukkig is er veel wat je zelf kunt doen aan slecht slapen.
Waarom weinig slapen zo lastig is
Een nacht slecht slapen lijkt misschien niet zo erg, maar als het vaker gebeurt, merk je het snel. Je kunt je minder goed concentreren op school of werk. Je voelt je snel moe, chagrijnig of prikkelbaar. Sommige mensen krijgen hoofdpijn of andere lichamelijke klachten omdat hun lichaam niet genoeg rust krijgt. Slaap is belangrijk om te herstellen en op te laden. Zonder goede nachtrust wordt het moeilijk om goed te functioneren. Op de lange termijn kan chronisch weinig slapen zelfs zorgen voor meer stress of gezondheidsproblemen, zoals een lagere weerstand of een somber gevoel.
Oorzaken van slaapproblemen
Er zijn veel verschillende redenen waarom iemand slecht kan slapen. Soms komt het door zorgen in je hoofd. Bijvoorbeeld stress over werk, school of familie. Ook lichamelijke klachten zoals pijn kunnen ervoor zorgen dat je niet in slaap komt of sneller wakker wordt. Het drinken van koffie of energiedrankjes laat op de dag maakt het vaak lastiger om in slaap te vallen. Ook beeldschermen zoals je telefoon, laptop of televisie verstoren je slaap, vooral als je deze vlak voor het naar bed gaan gebruikt. Sommige mensen slapen juist slechter als de slaapkamer te warm, te koud of te licht is. Ook geluiden van buiten kunnen je uit je slaap houden.
Gewoontes die je kunnen helpen
Gelukkig zijn er simpele dingen die je kunt proberen om weer beter te slapen. Probeer altijd rond dezelfde tijd te gaan slapen en op te staan, ook in het weekend. Zorg dat je slaapkamer donker, stil en op een fijne temperatuur is. Gebruik je telefoon, televisie of laptop minstens een uur voor je gaat slapen niet meer. Probeer geen zware maaltijden te eten vlak voor het slapengaan en drink geen koffie of energiedrank in de avond. Lees liever een boek of doe een ontspanningsoefening. Sommige mensen vinden het fijn om even te wandelen voor het naar bed gaan om rustig te worden. Als je ergens over piekert, kan het helpen om je gedachten op te schrijven zodat je ze voor morgen bewaart.
Wanneer extra hulp nodig is
Soms heb je alles al geprobeerd, maar blijf je toch slecht slapen. Als dit langer dan een paar weken duurt, kun je het beste hulp vragen. Een huisarts kan met je meekijken of er misschien andere oorzaken zijn. Ook kan er worden gekeken naar je leefgewoontes of of medicijnen problemen veroorzaken. Soms krijg je het advies om naar een slaapcoach te gaan om je eigen gewoontes te bespreken en aan te passen. In zeldzame gevallen wordt onderzoek gedaan in een slaapcentrum. Wacht niet te lang als je merkt dat slecht slapen je leven erg beïnvloedt, want hulp bestaat en er is vaak iets aan te doen.
Meest gestelde vragen over slecht slapen
-
Wat kan ik het beste doen als ik ‘s nachts wakker word?
Als je midden in de nacht wakker bent en niet meer kunt slapen, blijf dan niet te lang in bed woelen. Sta rustig op en ga bijvoorbeeld even in een andere kamer zitten. Doe iets rustigs, zoals lezen, tot je weer slaperig wordt.
-
Maakt het uit wat ik eet of drink voor het slapengaan?
Wat je eet en drinkt kan invloed hebben op je slaap. Probeer cafeïne, alcohol en zware maaltijden te vermijden vlak voor je naar bed gaat. Een lichte snack, zoals een banaan of een beetje yoghurt, kan soms juist helpen.
-
Kunnen apparaten zoals mijn telefoon mijn slaap verstoren?
Apparaten zoals telefoons, laptops en televisies geven licht dat je hersenen actief maakt. Daardoor val je moeilijker in slaap. Leg je telefoon een uur voor het slapen weg voor meer rust.
-
Wat helpt bij inslapen als ik vaak lig te piekeren?
Als je veel piekert in bed, helpt het om je zorgen op papier te zetten. Dan kun je het later oplossen en je hoofd leegmaken. Ontspanningsoefeningen of rustige muziek kunnen je ook helpen om in slaap te komen.
-
Wanneer moet ik naar de dokter met slaapproblemen?
Ga naar de dokter als je door slecht slapen problemen krijgt op je werk, school of thuis. Ook als je langer dan drie weken niet goed slaapt of je steeds minder energie krijgt, is hulp zoeken een goed idee.