Nachten niet kunnen slapen is voor veel mensen een groot probleem. Je ligt ’s avonds in bed, maar de slaap wil niet komen. De uren tikken voorbij en je wordt steeds vermoeider. Slechte nachten maken je overdag moe en maken het lastig om je goed te voelen. Gelukkig zijn er manieren om beter te slapen en kun je zelf veel doen om slapeloosheid te verminderen.
De gevolgen van weinig slaap
Na een paar slapeloze nachten merk je dat je overdag minder energie hebt. Je lichaam voelt zwaar aan en simpele taken kosten meer moeite dan normaal. Het korte lontje dat soms ontstaat, komt doordat je hersenen moe zijn. Ook kun je je minder goed concentreren op school of werk. Wie regelmatig slecht slaapt, merkt vaak dat hij sneller ziek wordt. Het afweersysteem werkt minder goed als je steeds niet goed slaapt. Na enkele korte nachten kun je daarnaast prikkelbaar worden en is je humeur soms ineens slecht.
Waarom het vaak lastig is om in slaap te vallen
Er zijn veel redenen waarom inslapen moeizaam gaat. Soms pieker je veel of maak je je zorgen, bijvoorbeeld over werk, geld of familie. Je hoofd blijft dan druk en je lichaam krijgt geen rust. Ook kunnen lawaai, een te warme slaapkamer of een slecht matras ervoor zorgen dat je niet lekker ligt. Bij jongeren en volwassenen speelt het beeldscherm een grote rol; tv-kijken of op een telefoon kijken vlak voor het slapen gaan, maakt het moeilijker om slaperig te worden. Het blauwe licht zorgt ervoor dat je nog wakker blijft, ook als je moe bent. Drankjes als koffie of cola maken het soms extra lastig, zeker als je die in de avond drinkt. Tot slot kunnen lichamelijke klachten, zoals pijn of een drukkend gevoel op de borst, je uit je slaap houden.
Wat je kunt doen om beter te slapen
Een vaste gewoonte helpt veel mensen om makkelijker te slapen. Probeer elke avond rond dezelfde tijd naar bed te gaan, ook in het weekend. Gebruik je bed alleen om te slapen en niet om te eten, tv te kijken of te werken. Zet beeldschermen minstens een halfuur voor het slapengaan uit. Een rustige avondwandeling of een boek lezen helpt je ontspannen na een drukke dag. Houd je slaapkamer donker en stil en zorg voor frisse lucht. Vaak helpt het als de slaapkamer niet te warm is, het liefst tussen 16 en 18 graden. Drink vier uur voor het slapengaan geen koffie, cola of energiedrankjes. Heb je veel aan je hoofd? Schrijf voor het slapen korte aantekeningen op papier. Zo zijn je zorgen uit je hoofd en kun je beter tot rust komen. Doe overdag niet te lang een middagdutje, want dan ben je ’s avonds minder moe.
Wanneer hulp zoeken verstandig is
Als je lange tijd nachten niet kunt slapen en je hier elke dag last van hebt, is het slim om hulp te zoeken. Blijf niet alleen lopen met slaapklachten. Een huisarts kan samen met jou kijken waarom slapen lastig is en wat er mogelijk aan de hand is. Soms is er een achterliggende oorzaak, zoals stress, een depressie of een lichamelijke ziekte. De dokter kan ook tips geven om beter te slapen of je doorverwijzen naar een specialist. Soms zijn medicijnen voor korte tijd nodig, maar die lossen het probleem meestal niet helemaal op. Het is belangrijk om zelf je leefstijl aan te passen, zodat je weer nachten goed kunt slapen. Wacht niet te lang met hulp vragen als je merkt dat je wel wat extra steun kunt gebruiken.
Meest gestelde vragen over nachten niet kunnen slapen
-
Wat is het beste tijdstip om naar bed te gaan?
Het beste tijdstip om naar bed te gaan is meestal als je je echt slaperig voelt en het elke dag ongeveer dezelfde tijd is. Je lichaam went dan aan een vast ritme, waardoor je makkelijker in slaap valt.
-
Hoe lang mag je wakker liggen in bed zonder in slaap te vallen?
Als je na twintig minuten nog wakker ligt en niet slaperig wordt, kun je beter even uit bed gaan. Doe iets rustigs, zoals lezen, tot je je weer slaperig voelt. Daarna kun je het opnieuw proberen.
-
Is het erg om elke dag een korte middagdut te doen?
Een kort dutje van maximaal twintig minuten is niet erg. Langer slapen overdag zorgt er soms voor dat je ’s avonds moeilijker in slaap komt.
-
Kun je beter slapen als je overdag veel sport?
Regelmatig bewegen helpt om beter te slapen, maar doe zware sporten niet te laat op de avond. Na intensief sporten ben je vaak eerst nog te wakker om meteen te slapen.
-
Welke drankjes kun je beter vermijden voor het slapengaan?
Voor het slapen kun je beter geen koffie, thee met veel cafeïne, cola of energiedrankjes nemen omdat deze je wakker houden. Kies liever voor water of kruidenthee zonder cafeïne.