Slapen & Gezondheid

Categorie: Gezondheid & Ritme

  • Nooit meer slapen: als je nachtrust helemaal verdwijnt

    Nooit meer slapen: als je nachtrust helemaal verdwijnt

    Nooit meer slapen klinkt voor veel mensen als een nachtmerrie, want voldoende rust is nodig om goed te functioneren. Toch hebben steeds meer mensen last van slapeloosheid of kunnen zij urenlang wakker liggen. Langdurig niet slapen kan serieuze gevolgen hebben voor lichaam en geest. In deze blog lees je over de oorzaken, gevolgen en wat je zelf kunt doen als je maar niet in slaap kunt vallen.

    Wanneer slapen niet meer vanzelfsprekend is

    Voor sommigen is slapen iets dat vanzelf gaat, maar anderen liggen soms nachtenlang te woelen. Het kan beginnen met een korte periode van slecht slapen door stress, verdriet of spanning. Soms verandert het in een langer durende periode zonder echte nachtrust. Iemand kan dan het gevoel krijgen nooit meer te slapen. Slapeloosheid ontstaat vaak door een combinatie van factoren, zoals zorgen, onrust, lichamelijke klachten of een onregelmatig leefritme. Naast stress kunnen ook geluid, licht in de slaapkamer en een wisselend werkschema het ritme verstoren. Zelfs veranderingen in het lichaam, zoals tijdens de overgang of zwangerschap, hebben invloed op je slaap. De kans op problemen met slapen neemt toe naarmate je ouder wordt.

    Wat gebeurt er als je niet slaapt

    Niet in slaap kunnen vallen of urenlang wakker liggen heeft veel invloed op hoe je je voelt. Wie te weinig rust krijgt, wordt sneller prikkelbaar en kan zich nog moeilijker concentreren. Het lichaam gaat functioneren op een soort spaarstand en het geheugen werkt minder goed. Na meerdere nachten zonder goede slaap kun je hoofdpijn, spierpijn of zelfs moeheid voelen in je hele lichaam. Langdurige slapeloosheid verhoogt de kans op hart- en vaatziekten, diabetes en depressieve gevoelens. Je weerstand wordt minder, waardoor je sneller ziek wordt. In het ergste geval krijg je last van hallucinaties of kun je gewone dagelijkse taken bijna niet meer uitvoeren. Gelukkig komt dat laatste maar zelden voor en zijn de meeste slaapproblemen op te lossen.

    Hoe je jezelf kunt helpen bij slapeloosheid

    Mensen die het idee hebben nooit meer te kunnen slapen, zoeken vaak naar oplossingen om de cirkel te doorbreken. Dagelijks voldoende bewegen, een vast slaapritueel en op vaste tijden naar bed gaan zorgen voor meer rust.

    Probeer een uur voordat je gaat slapen je schermen uit te zetten en geen grote maaltijden of koffie meer te nemen. Gebruik je slaapkamer alleen om te slapen, zodat je hersenen deze plek gaan zien als een rustpunt. Ligt je hoofd toch vol gedachten? Oefeningen zoals rustig ademhalen, lezen of luisteren naar rustige muziek kunnen helpen. Medicijnen tegen slapeloosheid werken soms, maar lossen het echte probleem meestal niet op. Het is beter om steeds eerst te kijken wat je zelf kunt aanpassen.

    • Dagelijks voldoende bewegen
    • Een vast slaapritueel
    • Op vaste tijden naar bed gaan
    • Een uur voordat je gaat slapen de schermen uitzetten
    • Geen grote maaltijden of koffie meer te nemen
    • Gebruik je slaapkamer alleen om te slapen
    • Oefeningen zoals rustig ademhalen, lezen of luisteren naar rustige muziek
    • Medicijnen tegen slapeloosheid werken soms, maar lossen het echte probleem meestal niet op
    • Het is beter om steeds eerst te kijken wat je zelf kunt aanpassen

    Wanneer hulp nodig is bij slaapproblemen

    Soms lukt het niet om zelf de slaap te verbeteren en blijft het gevoel hangen dat je echt nooit meer kunt slapen. Op dat moment kan het goed zijn om hulp te zoeken bij een huisarts of slaapcoach. Zij kunnen samen met jou kijken welke factoren slapeloosheid veroorzaken. Denk aan psychische klachten, lichamelijke ziektes of het gebruik van bepaalde medicijnen. Samen maak je een plan om de rust terug te vinden. In sommige gevallen worden slaapproblemen veroorzaakt door slaapstoornissen, zoals slaapapneu. Dat voelt soms alsof je nooit slaapt, omdat je steeds even wakker wordt zonder het door te hebben. Een slaaponderzoek kan dan uitkomst bieden. Blijf er niet te lang mee lopen en praat erover, want er is vaak wel iets aan te doen.

    Veelgestelde vragen over nooit meer slapen

    Kan het lichaam echt doorgaan zonder slaap?

    Het lichaam heeft slaap nodig en kan niet oneindig doorgaan zonder rust. Na één of enkele nachten zonder slaap kun je je beroerd voelen. Langdurig niet slapen kan er zelfs voor zorgen dat je bepaalde dingen niet meer goed kunt, zoals nadenken of coördineren. Het lichaam herstelt tijdens de slaap en wordt zonder deze hersteltijd steeds zwakker.

    Wat zijn bekende oorzaken van slapeloosheid?

    Bekende oorzaken van slapeloosheid zijn stress, onregelmatige werktijden, veel piekeren, lichamelijke klachten en het gebruik van cafeïne of alcohol. Ook een warme of onrustige slaapkamer maakt goed slapen lastig.

    Wanneer moet ik naar de huisarts bij slaapproblemen?

    Als je langer dan drie weken slecht slaapt en merkt dat het invloed heeft op je dagelijkse leven, is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Ook als je denkt dat medicijnen of psychische klachten de oorzaak zijn, is professionele hulp belangrijk.

    Wat kan ik zelf doen aan slapeloosheid?

    Zorg voor een vast slaapritme, een rustige slaapkamer en ontspanning voor het slapengaan. Probeer niet te veel te piekeren in bed en zoek eventueel hulp bij ontspanningsoefeningen. Vermijd cafeïne en gebruik je bed alleen om te slapen.

    Kan het ook gevaarlijk zijn als je helemaal niet slaapt?

    Langdurig zonder slaap leven is gevaarlijk. Het kan op den duur zorgen voor hallucinaties, vergeetachtigheid en ernstige lichamelijke klachten. Zoek daarom op tijd hulp als het niet lukt om te slapen.

  • Rustig de nacht door: handige tips als je niet kan slapen

    Rustig de nacht door: handige tips als je niet kan slapen

    Een vaste routine zorgt voor meer rust

    Regelmaat helpt om beter te slapen. Het lichaam raakt gewend aan een bepaald ritme, ook wel je biologische klok genoemd. Probeer elke avond rond hetzelfde tijdstip naar bed te gaan, zelfs in het weekend. Zo weet je lichaam wanneer het tijd is om zich voor te bereiden op de nacht. Lees een boek of maak een korte wandeling voordat je naar bed gaat. Dit soort gewoontes maken je hoofd rustig. Vermijd televisie of je telefoon vlak voordat je gaat slapen. Het felle licht van een scherm houdt je brein actief, waardoor je moeilijker de slaap kunt vatten.

    Maak je slaapkamer een fijne plek om te slapen

    De omgeving waar je slaapt heeft veel invloed op je nachtrust. Zorg dat de slaapkamer donker, stil en niet te warm is. Een koele kamer van ongeveer 18 graden helpt om goed in slaap te vallen. Gebruik verduisterende gordijnen, een slaapmasker of oordoppen als het niet donker of stil genoeg is. Zorg voor een matras en kussen die passen bij jouw lichaam. Frisse lucht helpt ook. Zet soms het raam op een kier, zodat je goed kunt ademen. Maak je bed elke ochtend op, dat geeft een opgeruimd gevoel en helpt je beter tot rust te komen zodra je ’s avonds weer in bed ligt.

    Ontspanning helpt om sneller in slaap te komen

    Veel mensen piekeren als ze niet in slaap kunnen vallen. Probeer je gedachten los te laten voordat je naar bed gaat. Een rustige ademhalingsoefening of luisteren naar zachte muziek kan helpen. Ook kun je proberen je te concentreren op je ademhaling. Word je toch nog steeds onrustig? Schrijf je zorgen kort op in een schriftje naast je bed. Zo hoef je er niet over te blijven nadenken. Apps met rustige geluiden of meditaties kunnen ook voor ontspanning zorgen, maar gebruik je telefoon alleen als het echt nodig is. Lees liever een paar bladzijden uit een tijdschrift om tot rust te komen.

    Let goed op wat je overdag eet en doet

    Wat je overdag doet, heeft invloed op je nachtrust. Drink ’s avonds geen koffie of energiedranken. Cafeïne blijft lang in je lichaam zitten en kan ervoor zorgen dat je niet in slaap valt. Ook alcohol lijkt je soms slaperig te maken, maar zorgt vaak juist voor een onrustige nacht. Eet vlak voor het slapen geen grote maaltijd, dat maakt je lichaam actief terwijl je juist wilt ontspannen. Overdag voldoende bewegen helpt juist om ’s avonds slaperig te worden. Probeer overdag wat naar buiten te gaan en voldoende daglicht te krijgen.

    Meest gestelde vragen over niet kunnen slapen

    Is het erg als je af en toe een nacht slecht slaapt?

    Af en toe een slechte nacht is meestal niet erg. Je merkt dat je de dag erna wat moe bent, maar het lichaam herstelt zich vaak snel als je daarna weer goed slaapt.

    Wat kun je doen als je midden in de nacht wakker bent en niet meer kan slapen?

    Als je midden in de nacht wakker bent en de slaap niet komt, kun je beter even uit bed gaan. Doe iets rustigs zoals lezen of luisteren naar rustige muziek. Ga pas weer naar bed als je je slaperig voelt.

    Helpt het om naar muziek te luisteren bij slapeloosheid?

    Rustige muziek kan helpen bij slapeloosheid. Door je te concentreren op de klanken kun je makkelijker ontspannen en val je soms sneller in slaap.

    Wanneer is het nodig om een dokter te raadplegen als je slecht slaapt?

    Als je meerdere nachten per week slecht slaapt en je voelt je daardoor overdag vaak moe of prikkelbaar, kun je het beste contact opnemen met een dokter. Soms kunnen er medische oorzaken zijn voor slaapproblemen.

    Zorgt sporten ervoor dat je beter slaapt?

    Regelmatig sporten zorgt er meestal voor dat je beter slaapt. Probeer alleen niet vlak voor het slapen te sporten, omdat je lichaam dan juist nog actief is.

  • Waarom je baby beter niet op de buik kan slapen

    Waarom je baby beter niet op de buik kan slapen

    De risico’s van slapen op de buik

    Buikslapen brengt voor baby’s een groter risico mee op wiegendood. Dit is de meest gevreesde gebeurtenis bij jonge kinderen: je baby overlijdt plotseling in de slaap, zonder duidelijke oorzaak. Onderzoek toont aan dat op de buik slapen voor een baby het risico hierop verhoogt. Zeker bij pasgeborenen en baby’s tot zes maanden oud is het belangrijk om extra voorzichtig te zijn. Op de buik ademt je baby minder makkelijk en kan het moeilijker zijn om het hoofdje opzij te draaien wanneer de ademhaling even stokt. Verstikking ligt bij deze houding sneller op de loer. Ook kan je kind het sneller te warm krijgen doordat het harder werkt om adem te halen. Dit alles zorgt ervoor dat een baby aanzienlijk veiliger slaapt op de rug.

    Slapen op de rug: de veiligste keuze

    Sinds het advies is om baby’s altijd op de rug te laten slapen, is het aantal gevallen van wiegendood sterk afgenomen. Een rugligging zorgt ervoor dat je baby vrij kan ademen en het hoofd gemakkelijk kan bewegen. Het is normaal als baby’s hazenslaapjes doen of soms onrustig zijn tijdens het slapen op de rug. Hier hoeft je je als ouder geen zorgen over te maken, zolang het wiegje of bedje veilig is ingericht. Dit betekent: geen dekbed, geen kussen, geen knuffels of losse spullen in het bed, en stevige, vlakke matrassen. Zo blijft de neus en mond vrij en kan je baby zichzelf goed bewegen zonder risico op verstikking. Baby’s wennen snel aan slapen op de rug als je hier meteen vanaf de geboorte mee begint.

    Wanneer mag je baby wel op de buik liggen?

    Hoewel slapen op de buik wordt afgeraden, is het juist goed om een baby als hij wakker is af en toe op de buik te leggen. Dit wordt ook wel ‘tummy time’ genoemd. Op deze manier leert je baby zijn nek- en rugspieren te gebruiken. Zo helpt het bij de ontwikkeling van motoriek, zoals omrollen en later kruipen. Let er wel goed op dat je baby altijd wakker is en dat je erbij blijft als hij op de buik ligt. Als een kindje sterk genoeg is om zichzelf om te rollen, kan het een keer gebeuren dat hij tijdens de slaap op de buik komt te liggen. Als dit zonder hulp gebeurt en je kind rolt makkelijk weer terug, dan is het risico al minder groot. Toch is het advies om je baby tot één jaar altijd op de rug in bed te leggen, ook als hij in de nacht zelf op de buik terechtkomt.

    Wat helpt als je baby alleen in slaap valt op de buik?

    Voor sommige ouders klinkt het bekend: hun baby slaapt alleen als het op de buik wordt gelegd. Dat kan lastig zijn en onzekerheid geven over wat het beste is. Probeer te wennen aan slapen op de rug vanaf het begin, want dit werkt het veiligste voor je baby. Als je merkt dat je kindje zichzelf een andere houding aanleert als het ouder wordt, probeer dan altijd te beginnen met de rugligging. Zorg dat de slaapomgeving zo rustig mogelijk is. Gebruik een inbakerdoek alleen na overleg met het consultatiebureau en let dan extra goed op veiligheid. Kom je er niet uit en maak je je zorgen om het slaapgedrag? Bespreek je zorgen met het consultatiebureau of de huisarts. Zij kunnen advies geven dat past bij jouw situatie en je helpen bij de juiste keuzes.

    Veelgestelde vragen over baby op de buik slapen

    Vanaf welke leeftijd mag mijn baby zelf op de buik draaien tijdens het slapen?

    Als je baby zelf kan omrollen van rug naar buik en terug, is het risico kleiner. Toch blijf je tot één jaar het beste je baby op de rug in bed leggen. Rolt hij zelf om? Leg hem dan weer op de rug als je dit ziet.

    Is er een manier om wiegendood te voorkomen bij baby’s die graag op de buik slapen?

    Het meest helpt om je baby altijd op de rug te laten slapen in een leeg en veilig bedje. Houd ook het kamertemperatuur niet te warm (rond de 18 graden) en rook niet in huis. Deze gewoontes verminderen het risico op wiegendood.

    Waarom is tummy time wel goed voor mijn baby?

    Tummy time terwijl je baby wakker is stimuleert de nek- en rugspieren. Dit is belangrijk voor de motorische ontwikkeling, maar altijd alleen onder toezicht van een volwassene.